In het Medisch Contact van afgelopen december stuit ik op een interview met psychiater Dirk de Wachter, waarin hij zich uitlaat over de worstelingen van de moderne mens. Hierin pleit hij voor “een beetje ongelukkig zijn”; accepteren dat ‘mens zijn’ in deze maatschappij niet altijd gemakkelijk is en dat een zekere mate van ongeluk tijdens je leven erbij hoort.
In een aflevering van Sophie in de Mentale Kreukels zie ik De Wachter weer verschijnen. Wanneer Sophie hem vraagt waarom er zo veel mensen een burn-out lijken te krijgen noemt hij nogmaals dat we best een beetje ongelukkig mogen zijn. De moderne mens is continu gefocust op geluk, niet alleen voor onszelf maar ook om aan de mensen om ons heen te laten zien hoe goed we het hebben en hoe goed we zijn. Ongeluk, ongelukkig zijn, past niet binnen het perfecte plaatje. Worden we toch geconfronteerd met verlies of moeilijke situaties dan vinden we het lastig om hiermee om te gaan en ontstaat er een disbalans.
Het fenomeen dat hij omschrijft herken ik wel. Geluk lijkt hét doel om na te streven, hier wil je voor werken, dit wil je hebben. Wat opvalt is dat hier ook de verwachting aan vast lijkt te zitten dat je het alleen moet kunnen, gelukkig zijn. Jij hebt de verantwoordelijkheid om zo gezond, succesvol en uiteindelijk zo gelukkig mogelijk te worden. Lukt dit niet, dan doe jij schijnbaar iets verkeerd en heb je gefaald. Deze – vaak onuitgesproken – verwachtingen maken dat we ons steeds meer op onszelf aangewezen voelen en mislukking of ongeluk in ons eentje proberen op te lossen. Behoorlijk stressvol als je het zo bekijkt.
Wat De Wachter ook benoemt is de rol van de ander in het geheel. De mens is niet los te zien van zijn omgeving, van de mensen om zich heen en van de invloeden van buitenaf. Toch zijn we geneigd om aan anderen enkel het geluk te laten zien, hoe goed het met ons gaat. Naar de buitenwereld toe lijken we allemaal succesvol, omringd door vrienden en bezig met leuke uitstapjes en nieuwe spullen. Zelden mag onze omgeving ook het ongeluk zien, de pijn of het verdriet. Dat proberen we liever alleen te verwerken, willen we zelf oplossen. Dit lukt niet altijd. Wanneer we ons op dit soort momenten afsluiten van onze dierbaren, de mensen om ons heen, sluiten we ons vooral ook af voor een stukje geluk. Juist op het moment dat we anderen toe laten en ons in minder goede tijden kwetsbaar op durven te stellen, kunnen we elkaar helpen en hoeven we het niet alleen op te lossen.
Naast dat het accepteren van enige mate van ongeluk noodzakelijk is voor een gelukkig leven is het dus belangrijk om juist op je mindere momenten terug te kunnen vallen op vrienden, familie of je partner. Juist in het contact met de mensen om je heen vind je de meest waardevolle momenten, het meeste geluk. Ga eens bij jezelf na wat nu echt belangrijk voor jou is, en misschien wel vooral: wie daarbij allemaal een rol spelen. Je zult zien dat je het lang niet allemaal in je eentje kan of wil doen.