Kijk eens naar het plaatje bij deze column. Wat zie jij? Een konijn of een eend?
Je kunt ze niet beide tegelijk zien. Maar je kunt ze wel allebei zien, door je perspectief te veranderen. Ineens is er niet één plaatje, één waarheid zichtbaar, maar is er nog een tweede mogelijkheid om de werkelijkheid te bekijken.
De manier waarop wij dingen zien is gebaseerd op de verwachtingen die we hebben van de werkelijkheid om ons heen. Wij zien de wereld ieder door onze eigen unieke bril, gekleurd door opvoeding, achtergrond en omgeving. Een begrip als ‘de werkelijkheid’ kan dus voor iedereen anders zijn. Waar de één met volle overtuiging volhoudt dat er een konijn te zien is, is er onbegrip bij de ander die toch echt alleen de eend ziet. Nu gaat het hier om een simpel plaatje, maar dit principe gaat ook op voor dingen als cultuur, hoe je situaties beoordeelt en hoe je andere mensen ziet.
Een voorbeeld dat ik wel eens gebruik als ik dit principe uitleg, is het koffiekopje. In de spreekkamer heb ik vaak wel een kopje bij de hand, en dit voorbeeld maakt direct duidelijk wat ik bedoel. Ik neem het kopje in mijn hand en vraag degene tegenover me aan welke kant het oortje zit. De ander antwoordt links, of rechts, waarop ik uitleg dat vanaf mijn positie, het oortje toch echt aan de andere kant zit. Er lijkt één waarheid, het kopje, en toch zijn er al twee mensen die hier verschillend tegenaan kijken. Je kunt je voorstellen hoeveel mogelijke waarheden er zijn wanneer het gaat om het beoordelen van lastige situaties of mensen!
Door jezelf open te stellen voor de verschillende perspectieven die er zijn, vergroot je de opties die je hebt om ergens op te reageren. Anders gesteld, door de wereld enkel vanuit jouw perspectief te bekijken is het lastig om andere mogelijkheden te zien, of je te verplaatsen in de belevingswereld van de mensen om je heen. Door op meerdere manieren naar een gebeurtenis of een probleem te kijken krijg je een beter beeld van de situatie, waardoor je deze beter kunt beoordelen en betere keuzes kunt maken. Je doet als het ware een stapje terug, en bent zo in staat om de situatie vanuit verschillende gezichtspunten te observeren en te beoordelen, en je reactie hierop aan te passen.
Wanneer je de werkelijkheid beschouwt als een ieders perspectief op de wereld, is er ineens niet maar één waarheid, maar zijn de mogelijkheden oneindig. Met een open houding en oprechte aandacht voor de ander wordt het gemakkelijker om dingen niet alleen vanuit jouw optiek, maar vanuit meerdere invalshoeken te bekijken.
‘We can complain because rose bushes have thorns, or rejoice because thorn bushes have roses.’ Abraham Lincoln